Στο σημερινό κείμενο προσπαθούμε να ανιχνεύσουμε τις κυκλοφοριακές τάσεις των πολιτικών και αθλητικών εφημερίδων της Κυριακής παρουσιάζοντας διαγράμματα τάσεων και εποχικότητας. Στο παράρτημα καταγράφουμε ένα παράδοξο αναφορικά με την εφημερίδα "Το Άρθρο".
Μεθοδολογία
Αρχική πηγή μας ήταν τα επίσημα δελτία κυκλοφοριών που δημοσιεύονται από τα πρακτορεία Τύπου από την αρχή του 2011 μέχρι και τον Μάρτιο του 2016. Αφού τα συλλέξαμε και τα μετατρέψαμε σε μια μηχαγνώσιμη μορφή, προχωρήσαμε [...] σε διαχωρισμό/διάσπαση χρονοσειράς (time-series decomposition): αυτή η οικογένεια μεθόδων αποπειράται να αναλύσει μια αλληλουχία μετρήσεων σε τρία μέρη: την γενική τάση (trend), την εποχικότητα (seasonality) και το υπόλοιπο (remainder). Στον τομέα των εφημερίδων, η τάση δίνει τον βασικό τόνο της κυκλοφορίας, η εποχικότητα αναφέρεται σε συμπεριφορά που επαναλαμβάνεται ανά συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, ενώ το υπόλοιπο επισημαίνει έκτακτες αυξομειώσεις (αποκλειστικά θέματα, προσφορές κλπ).
Μια αρχική ανάλυση έδειξε ότι ο διαχωρισμός με τη βοήθεια της μεθόδου των τοπικών πολυωνυμικών παλινδρομήσεων επαρκεί για μια εύληπτη, πρώτη παρουσίαση. Για την εφαρμογή της απαιτούνται διαθέσιμες κυκλοφορίες τουλάχιστον δύο περιόδων (ετών). Έτσι, έντυπα με χρονοσειρές μικρότερης διάρκειας ("Kontra News", "Ακρόπολη", "Αθλητική Ημέρα") ή με σημαντικά διαστήματα μη δημοσίευσης κυκλοφοριών ("Καθημερινή") δεν περιλαμβάνονται στην ανάλυση.
Μια αρχική ανάλυση έδειξε ότι ο διαχωρισμός με τη βοήθεια της μεθόδου των τοπικών πολυωνυμικών παλινδρομήσεων επαρκεί για μια εύληπτη, πρώτη παρουσίαση. Για την εφαρμογή της απαιτούνται διαθέσιμες κυκλοφορίες τουλάχιστον δύο περιόδων (ετών). Έτσι, έντυπα με χρονοσειρές μικρότερης διάρκειας ("Kontra News", "Ακρόπολη", "Αθλητική Ημέρα") ή με σημαντικά διαστήματα μη δημοσίευσης κυκλοφοριών ("Καθημερινή") δεν περιλαμβάνονται στην ανάλυση.
Αποτελέσματα
Οι μέσες μηνιαίες κυκλοφορίες των κυριακάτικων εφημερίδων για τον Μάρτιο 2016 έχουν ως εξής:
Πολιτικές εφημερίδες
| Έντυπο | Πωλήσεις |
|---|---|
| Πρώτο Θέμα | 93690 |
| Το Βήμα της Κυριακής | 77298 |
| Έθνος της Κυριακής | 68692 |
| Real News | 58075 |
| Κυριακάτικη Δημοκρατία | 19942 |
| Τύπος της Κυριακής | 16102 |
| Ριζοσπάστης της Κυριακής | 13008 |
| Ελεύθερη Ώρα Κυριακής | 5382 |
| Αυγή της Κυριακής | 3745 |
| Το Παρόν | 2438 |
| Το Χωνί | 1250 |
| Το Άρθρο | 1208 |
| Βραδυνή | 715 |
| Λόγος της Κυριακής | 72 |
Αθλητικές Εφημερίδες
Άδεια χρήσης:
| Έντυπο | Πωλήσεις |
|---|---|
| Φως των Σπορ | 5805 |
| Sportday | 4070 |
| Goal News | 5445 |
| Live Sport | 5025 |
| Γαύρος | 2570 |
| Πρωταθλητής | 2475 |
| Η Ώρα των Σπορ | 2195 |
| Η Πράσινη | 1815 |
| Η Γάτα | 1045 |
Διαγράμματα τάσεων
Παρατηρούμε ότι, σε σχέση με τις εποχικά σταθμισμένες κυκλοφορίες του Ιανουαρίου 2011, το σύνολο σχεδόν των πολιτικών εντύπων εμφανίζουν κάμψη στις πωλήσεις τους. Οι λεγόμενες "μεγάλες εφημερίδες" ("Πρώτο Θέμα", "Βήμα", "Έθνος", "Real News") εμφανίζουν πτώση μεταξύ 25% και 45%. Από αυτές, το "Βήμα", αν και δείχνει σημάδια σταθεροποίησης από την άνοιξη του 2015 και μετά, έχει υποστεί τη σημαντικότερη ποσοστιαία απώλεια, ενώ το "Έθνος" έχει υποστεί την πιο απότομη (άνοιξη του 2014 και μετά). Στις τρεις εφημερίδες μεσαίας κυκλοφορίας ("Δημοκρατία", "Ελεύθερος Τύπος", "Ριζοσπάστης") η πτώση κινείται πάνω από το 40%, ενώ στις υπόλοιπες (χαμηλή κυκλοφορία) η πτώση υπερβαίνει το 70% για όλες πλην δύο ("Αυγή" και "Ελεύθερη Ώρα").
Από το 2011 ως την έναρξη του 2013, η "Αυγή" σημειώνει σημαντική αύξηση, κινούμενη μάλιστα σε σταθερή βάση πάνω από το 50% μέσα στο διάστημα φθινόπωρο 2013 - Ιανουάριος 2015. Στη συνέχεια δείχνει κάποια συγκρατημένη πτώση, που όμως μετατρέπεται σε πολύ απότομη από το Πάσχα 2015 και μετά.
Στον αντίποδα, η "Ελεύθερη Ώρα" δίνει την εντύπωση ενός εκδοτικού "θαύματος": καταφέρνει να διπλασιάσει την βασική τάση της περίπου στην ίδια περίοδο που το επιτυγχάνει και η "Αυγή"(καλοκαίρι 2012), όμως φαίνεται να διανύει μια δεύτερη περίοδο σταθερής αύξησης από τον Ιανουάριο του 2015 και μετά.
Στον αντίποδα, η "Ελεύθερη Ώρα" δίνει την εντύπωση ενός εκδοτικού "θαύματος": καταφέρνει να διπλασιάσει την βασική τάση της περίπου στην ίδια περίοδο που το επιτυγχάνει και η "Αυγή"(καλοκαίρι 2012), όμως φαίνεται να διανύει μια δεύτερη περίοδο σταθερής αύξησης από τον Ιανουάριο του 2015 και μετά.
Η εικόνα στις αθλητικές εφημερίδες της Κυριακής είναι ακόμα πιο απογοητευτική. Αν και υπάρχουν σημάδια σταθεροποίησης για κάποιες εφημερίδες από το 2015 και μετά ("Sportday", "Goal News", "Γαύρος"), σχεδόν όλες εμφανίζουν κυκλοφοριακές μειώσεις που υπερβαίνουν το 60%.
Εξαιρέσεις αποτελούν η "Ώρα για Σπορ" και η "Live Sport", με την πρώτη να κατορθώνει να μετατρέψει την πολύ απότομη πτώση της μέχρι την άνοιξη του 2012 σε αξιόλογη άνοδο μέχρι περίπου τα μέσα του 2013, προφανώς συμβαδίζοντας με τις εξελίξεις στο ποδοσφαιρικό τμήμα του συλλόγου στον οποίο πρόσκειται (ΑΕΚ).
Από την άλλη, η "Live Sport" παρουσιάζεται στα περίπτερα το 2012 και κατορθώνει να κερδίσει σημαντικό κομμάτι του κοινού, μάλλον αποσπώντας αναγνώστες από έντυπα παραπλήσιας στόχευσης ("Sport Day", "Goal News"). Μάλιστα, η πτώση που εμφανίζει από το 2014 και μετά είναι αρκετά αμβλεία ώστε να μπορεί να στοιχειοθετηθεί ισχυρισμός περί "σταθεροποίησης".
Εξαιρέσεις αποτελούν η "Ώρα για Σπορ" και η "Live Sport", με την πρώτη να κατορθώνει να μετατρέψει την πολύ απότομη πτώση της μέχρι την άνοιξη του 2012 σε αξιόλογη άνοδο μέχρι περίπου τα μέσα του 2013, προφανώς συμβαδίζοντας με τις εξελίξεις στο ποδοσφαιρικό τμήμα του συλλόγου στον οποίο πρόσκειται (ΑΕΚ).
Από την άλλη, η "Live Sport" παρουσιάζεται στα περίπτερα το 2012 και κατορθώνει να κερδίσει σημαντικό κομμάτι του κοινού, μάλλον αποσπώντας αναγνώστες από έντυπα παραπλήσιας στόχευσης ("Sport Day", "Goal News"). Μάλιστα, η πτώση που εμφανίζει από το 2014 και μετά είναι αρκετά αμβλεία ώστε να μπορεί να στοιχειοθετηθεί ισχυρισμός περί "σταθεροποίησης".
Διαγράμματα εποχικότητας
Σε ό,τι έχει να κάνει με την εποχικότητα, η ρήση "δεν υπάρχουν ειδήσεις τον μήνα Αύγουστο" φαίνεται να εξηγεί ικανοποιητικά τις κυκλοφορίες των πολιτικών εφημερίδων. Κάποιες ("Real News") ξεκινούν ήδη από το Πάσχα να χάνουν αξιόλογο ποσό φύλλων (5.000), ενώ για αυτές που διακόπτουν τις προσφορές τους κατά τον Αύγουστο ("Πρώτο Θέμα") η πτώση είναι ακόμα πιο σημαντική (25.000). Λαμβάνοντας υπόψη τα αντίστοιχα διαγράμματα των τάσεων, συμπεραίνουμε ότι η αύξηση πωλήσεων στην περίοδο φθινοπώρου-χειμώνα αδυνατεί να συγκρατήσει την γενική πτώση.
Αξίζει να σημειωθεί η διακριτή αύξηση που σημειώνουν ορισμένες εφημερίδες χαμηλότερης κυκλοφορίας ("Ελεύθερη Ώρα", "Το Χωνί") κατά την περίοδο του Πάσχα, όταν και κατά κανόνα συνοδεύουν τα φύλλα τους με CD/DVD θρησκευτικών ύμνων.
Αξίζει να σημειωθεί η διακριτή αύξηση που σημειώνουν ορισμένες εφημερίδες χαμηλότερης κυκλοφορίας ("Ελεύθερη Ώρα", "Το Χωνί") κατά την περίοδο του Πάσχα, όταν και κατά κανόνα συνοδεύουν τα φύλλα τους με CD/DVD θρησκευτικών ύμνων.
Οι δυσανάλογα υψηλές πωλήσεις στην περίοδο των καλοκαιρινών μετεγγραφών (Ιούλιος - Σεπτέμβριος) είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό εποχικότητας των αθλητικών φύλλων. Αν θέλαμε να προσθέσουμε κάτι, θα ήταν να επισημάνουμε ότι υπάρχουν ενδείξεις μετακίνησης μερίδας αναγνωστών, συγκεκριμένα φίλων του Ολυμπιακού, κατά τον μήνα Μάιο από την εφημερίδα "Φως των Σπορ" προς τις παραπλήσιες, αν και πιο φανατικές, εφημερίδες "Γαύρος" και "Πρωταθλητής".
Διαγράμματα υπολοίπων
Για την πληρότητας της ανάλυσης, παρουσιάζουμε ορισμένα διαγράμματα με ενδεικτικά υπόλοιπα, τα οποία θυμίζουμε ότι συγκεντρώνουν εκείνο το κομμάτι κυκλοφοριών που η μέθοδος κρίνει ότι οφείλονται σε έκτακτα γεγονότα. Βλέπουμε ότι το "Βήμα" σημείωσε μια πολύ σημαντική αύξηση πωλήσεων κατά το φθινόπωρο του 2013 (οφείλεται στη δημοφιλή προσφορά αναγνωστικών για το Δημοτικό). Αντίστοιχα φαίνονται να κινούντα τα πράγματα για το "Έθνος", με τις προσφορές του ίδιου εντύπου κατά τον χειμώνα 2013-2014.
Από την άλλη, "Ριζοσπάστης" και "Αυγή" έχουν ξεκάθαρες κορυφώσεις κατά την περίοδο άνοιξης-καλοκαιριού 2012, όπως επίσης και κατά την περίοδο των εκλογικών αναμετρήσεων Ιανουαρίου 2015 (βουλευτικές εκλογές) και Ιουλίου 2015 (δημοψήφισμα για την έγκριση της δανειακής συμφωνίας).
Τέλος, στις αθλητικές εφημερίδες "Φως των Σπορ" και "Πράσινη", οι εξάρσεις στα διαγράμματα μάλλον σηματοδοτούν σημαντικές επιτυχίες (αντιστοίχως) Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού σε κάποιο άθλημα.
Από την άλλη, "Ριζοσπάστης" και "Αυγή" έχουν ξεκάθαρες κορυφώσεις κατά την περίοδο άνοιξης-καλοκαιριού 2012, όπως επίσης και κατά την περίοδο των εκλογικών αναμετρήσεων Ιανουαρίου 2015 (βουλευτικές εκλογές) και Ιουλίου 2015 (δημοψήφισμα για την έγκριση της δανειακής συμφωνίας).
Τέλος, στις αθλητικές εφημερίδες "Φως των Σπορ" και "Πράσινη", οι εξάρσεις στα διαγράμματα μάλλον σηματοδοτούν σημαντικές επιτυχίες (αντιστοίχως) Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού σε κάποιο άθλημα.
Παράρτημα: Εφημερίδα "Το Άρθρο"
Η περίπτωση της εφημερίδας "Το Άρθρο" είναι ιδιάζουσα. Ίσως κάποιοι αναγνώστες παρατήρησαν την απρόσμενα χαμηλή εποχικότητα στην κυκλοφορία της, που αριθμητικά τουλάχιστον προσεγγίζει εκείνη της εφημερίδας "Λόγος". Όμως, ρίχνοντας μια ματιά στις μέσες μηνιαίες κυκλοφορίες του Μαρτίου, που παρατίθενται στην αρχή του κειμένου, διαπιστώνουμε ότι ενώ η εφημερίδα "Άρθρο" πουλάει περίπου 1200 φύλλα, ο "Λόγος" πουλάει μόλις 70.
Η γραφική παράσταση των πρωτογενών δεδομένων (μη εποχικά σταθμισμένες τιμές) για τα έντυπα παραπλήσιας κυκλοφορίας δίνει μια ακόμα πιο ξεκάθαρη διαφοροποίηση: το "Άρθρο" εμφανίζει μάλλον στάσιμη κυκλοφορία περίπου 2200 φύλλων μέχρι τον Ιανουάριο του 2012, και εξαιρετικά στάσιμη (1250-1300 φύλλα) από τον Απρίλιο του ίδιου έτους μέχρι και σήμερα, φαινόμενο που δεν μπορεί να εξηγηθεί πειστικά τουλάχιστον από τα στοιχεία που έχουμε στην κατοχή μας.
Προσπαθήσαμε επανειλημμένα να επικοινωνήσουμε με τα πρακτορεία Τύπου προκειμένου να αποκλείσουμε την πιθανότητα λάθους στα επίσημα δελτία κυκλοφοριών, αλλά δεν έχουμε λάβει κάποια απάντηση μέχρι σήμερα.
Άδεια χρήσης:
- Κάθε χρήση των εικόνων, είναι υποχρεωτικό να συνοδεύεται σε ευκρινές μέρος (δίπλα ή πάνω στην εικόνα) από τη φράση:
Πηγή εικόνας: http://data-research.blogspot.com/.
- Κάθε χρήση του κειμένου είναι υποχρεωτικό να συνοδεύεται από ενεργό link προς την παρούσα σελίδα στην αρχή του παρατιθέμενου αποσπάσματος και την αναφορά:
Πηγή κειμένου: http://data-research.blogspot.com/
ή κάποια παρεμφερή. Ενδεικτικά:
Διάβασα στο Data Research for the Masses (http://data-research.blogspot.com/)...
Σημ: Για αισθητικούς λόγους το πλήρες URL μπορεί να αποκρύπτεται από τον τελικό χρήστη αλλά εξακολουθεί να είναι υποχρεωτική η χρήση ενεργού link. Παράδειγμα:
Διάβασα στο Data Research for the Masses...
- Κατά τα λοιπά, ως άδεια ορίζεται η Αναφορά Δημιουργού 3.0 Ελλάδα (CC BY 3.0).
No comments:
Post a Comment