Tuesday, April 19, 2016

Πολιτική χαρτογράφηση ευρωβουλευτών Ελλάδας (Απρίλιος 2016)


Λίγο πριν τη συμπλήρωση δύο ετών από τις τελευταίες Ευρωεκλογές, προσπαθούμε να χαρτογραφήσουμε τα μέλη της ελληνικής αποστολής με βάση τις ψήφους τους στις συνεδριάσεις της Ολομέλειας. Για τον σκοπό αυτό, συλλέξαμε από την ιστοσελίδα του Ευρωκοινοβουλίου τα PDF με τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των ψηφοφοριών από την αρχή της περιόδου ως τον Απρίλιο του 2016, και αφού απομονώσαμε τις ψήφους [...], τις αντιστοιχίσαμε στους ευρωβουλευτές.





Μεθοδολογία

Μία από τις δημοφιλείς μεθόδους πολιτικής χαρτογράφησης είναι εκείνη που τοποθετεί το αντικείμενο της ανάλυσης (πολιτευτής/βουλευτής/κόμμα) στο επίπεδο με οριζόντιο άξονα το δίλημμα "Προοδευτισμός - Συντηρητισμός" και με κατακόρυφο άξονα το "Κρατισμός - Φιλελευθερισμός". Το πλεονέκτημά της είναι ότι προσφέρει κάτι αρκετά εύληπτο: οι αντιπαραβολές "αριστερά - δεξιά" και "κράτος - ελεύθερη αγορά" έχουν υπάρξει σταθερά σημεία αναφοράς πολιτικών διακηρύξεων, γεγονός που επιτρέπει την ταχύτερη κατανόηση της απεικόνισης από το κοινό. Ένα βασικό μειονέκτημα είναι ότι αντιμετωπίζει προβλήματα κλιμάκωσης: η αξιολόγηση των ζητημάτων (ψήφων) με τη βοήθεια των οποίων προσδιορίζονται οι συντεταγμένες γίνεται υποχρεωτικά "με το χέρι", και άρα το ρεαλιστικό πλήθος τους περιορίζεται σε μερικές δεκάδες μόνο.

Μια εναλλακτική μέθοδος, την οποία τελικά επιλέξαμε για την ανάλυσή μας, είναι η Κατηγορηματική Εκτίμηση Τριών Βημάτων (NOMINATE) των Poole και Rosenthal. Στα θετικά της συγκαταλέγεται το ότι δεν έχει πρακτικούς περιορισμούς αναφορικά με το μέγεθος της βάσης των θεμάτων. Αυτό επειδή ο αλγόριθμος επιτρέπει τον εντοπισμό αναφαινόμενων ιδιοτήτων, χωρίς να απαιτεί "χειρωνακτική" καθοδήγηση, πέρα από έναν τυπικό προσδιορισμό αρχικών κατευθύνσεων (που, πάντως, εξακολουθεί να έχει την έννοια της σύστασης). Από την άλλη, με τις διαστάσεις (άξονες) που προκύπτουν να είναι εκείνες που διαχωρίζουν καλύτερα τα αντικείμενα στον χώρο, χωρίς να είναι ρητά ορισμένες ούτε ως προς την ερμηνεία ούτε ως προς τον αριθμό τους, οι παραγόμενες απεικονίσεις απαιτούν κάποιες φορές λίγη παραπάνω σκέψη στην ερμηνεία τους. Θεωρούμε ωστόσο ότι αυτή η "από τα κάτω" προσέγγιση υπερτερεί έναντι της κλασικής στο ότι μπορεί και μειώνει την προκατάληψη (bias) των ερευνητικών υποθέσεων, ενώ διευκολύνει την εύρεση λανθανουσών μεταβλητών.


Αποτελέσματα

Εφαρμόζοντας τη μέθοδο NOMINATE τόσο στο σύνολο των ψήφων, όσο και στα επιμέρους σύνολα ανά θεματική κατηγορία, διαπιστώσαμε ότι κατά κανόνα αρκούν δύο και μόνο διαστάσεις για έναν ουσιαστικό διαχωρισμό (~97%) των ευρωβουλευτών (σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιήσαμε και τρίτη διάσταση προκειμένου να βελτιώσουμε την απεικόνιση). Ο αλγόριθμος απορρίπτει τις περιπτώσεις απόλυτης ή σχετικής ομοφωνίας (ομοφωνία παρόντων). Οι περιπτώσεις αυτές δεν είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, μιας και συνήθως αφορούν σε διαδικαστικά και όχι πολιτικά ερωτήματα.

Σημειώσεις:

  • Τα γραφήματα είναι ομαδοποιημένα με βάση οπτικές ομοιότητές τους. 
  • Όταν παρέχεται ερμηνεία αξόνων, αυτή αναφέρεται σε συγκεκριμένο γράφημα και όχι απαραίτητα στο σύνολο της ομάδας. 
  • Το όριο για να συμπεριληφθεί ευρωβουλευτής στα επιμέρους γραφήματα είναι οι 20 ψήφοι, ενώ το όριο για την ξεχωριστή παρουσίαση θεματικής ενότητας είναι οι 40 ψηφοφορίες. 
  • Οι ψηφοφορίες για τις θεματικές ενότητες που δεν παρουσιάζονται ξεχωριστά [Πολιτισμού και Εκπαίδευσης (21 ψηφοφορίες), Ανάπτυξης (22), Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτών (35), και Ιχθυοκαλλιεργειών (32)] περιλαμβάνονται στο γράφημα επί του συνόλου της βάσης. 




Όλα τα θέματα [2549 ψηφοφορίες μετά την απαλοιφή, ακρίβεια αξόνων: 91% + 6 = 97%]

Σε γενικές γραμμές, οι ευρωβουλευτές κινούνται στα όρια της ευρω-ομάδας ή στα όρια των εγχώριων πολιτικών σχηματισμών όπου ανήκουν. Φαίνονται να υπάρχουν ορισμένα ισχυρά καθορισμένα μπλοκ (ΣυΡιζΑ, ΧΑ) ενώ παρατηρούνται μερικές αποκλίσεις, όπως αυτή του κ. Ανδρουλάκη από το βασικό μπλοκ των Σοσιαλδημοκρατών (S&D, ΠαΣοΚ-Ποτάμι), καθώς και των κ.κ. Σπυράκη και Κύρτσου από το μπλοκ του Λαϊκού Κόμματος (EPP, ΝΔ).

Ο οριζόντιος άξονας, ο οποίος μόνος του εξηγεί τις ψήφους με ακρίβεια 91%, θα μπορούσε να θεωρηθεί δείκτης οικονομικού φιλελευθερισμού. Ο κατακόρυφος άξονας, η συνδυαστική χρήση του οποίου ανεβάζει την ακρίβεια στο 97%, έχει μια πολυπλοκότερη ερμηνεία: αφενός διαχωρίζει σχηματισμούς που περικλείουν στην ιδεολογία τους την έννοια του εθνικού στοιχείου ή/και της εθνικότητας, αφετέρου προκρίνει (βαθμός κοντά στο +1) τα μέλη της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (GUE-NGL). Έτσι, ίσως να μπορούμε να τον θεωρήσουμε άξονα "δημοκρατικοποίησης ευρωπαϊκών διαδικασιών".



Ομάδα Α - Οι διαφοροποιήσεις


Εξωτερική πολιτική (AFET) [400 ψ., ακρ: 91% + 5 = 96%]


Οικονομική και Νομισματική Πολιτική (ECON) [261 ψ., ακρ: 90% + 5 = 95%]



Περιβάλλον, Δημόσια Υγεία και Ασφάλεια Τροφίμων (ENVI) [252 ψ., ακρ: 89% + 7 = 96%]



Διεθνές Εμπόριο (INTA) [194 ψ., ακρ: 91% + 7 = 98%]



Βιομηχανία, Έρευνα και Ενέργεια (ITRE) [123 ψ., ακρ: 88% + 7 = 95%]



Χαρακτηριστικό της ομάδας γραφημάτων είναι οι διακριτές διαφορές μεταξύ των πολιτικών σχηματισμών, αν και το συμπαγές των τελευταίων ποικίλλει, όπως στην περίπτωση των ευρωβουλευτών του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος στις ενότητες Διεθνούς Εμπορίου, και Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας. Ένα δεύτερο συμπέρασμα είναι η εύκολη διαφοροποίηση των ευρωβουλευτών του Λαϊκού Κόμματος στον κύριο (οριζόντιο) άξονα.




Ομάδα Β - Οι προσεγγίσεις S&D και EPP


Προϋπολογισμοί (BUDG) [251 ψ., ακρ: 92% + 5 = 97%]



Έλεγχος Προϋπολογισμών (CONT) [143 ψ., ακρ: 95% + 1 = 96%]



Συνταγματικά Θέματα (AFCO) [141 ψ., ακρ: 96% + 1 = 97%]


Νομικά Θέματα (JURI) [88 ψ., ακρ: 93% + 4 = 97%]



Η ομάδα περιλαμβάνει γραφήματα στα οποία διακρίνεται μια κάποιου είδους "συμπόρευση" των μελών του Σοσιαλδημοκρατικού και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Οι θεματικές περιστρέφονται γύρω από κανονιστικά ζητήματα.




Ομάδα Γ - Οι προσεγγίσεις S&D και GUE-NGL

Εργασία και Κοινωνική Πολιτική (EMPL) [126 ψ., ακρ: 92% + 3 = 95%]


Κοινωνικές Ελευθερίες, Δικαιοσύνη και Εσωτερική Πολιτική (LIBE) [181 ψ., ακρ: 88% + 10 = 98%]


Δικαιώματα Γυναικών και Ισότητα Φύλων (FEMM) [122 ψ., ακρ: 93 + 5 = 98%]



Σε αντίθεση με την προηγούμενη ομάδα, εδώ συγκεντρώνονται οι περιπτώσεις όπου οι Σοσιαλδημοκράτες μάλλον προσεγγίζουν την Ευρωπαϊκή Αριστερά, και οι οποίες έχουν να κάνουν με θέματα κοινωνικής πολιτικής και κοινωνικών δικαιωμάτων. Η προσέγγιση παίρνει ένα χαρακτήρα ταύτισης στα θέματα ισότητας φύλων.





Ομάδα Δ - Οι ενδείξεις αυτονόμησης

Γεωργία και Αγροτική Ανάπτυξη (AGRI) [44 ψ., ακρ: 95% + 4 = 99%]


Περιφερειακή Ανάπτυξη (REGI) [49 ψ., ακρ: 96% + 2 = 98%]


Μεταφορές και Τουρισμός (TRAN) [59 ψ., ακρ: 96% + 3 = 99%]



Αν και η ομάδα περιλαμβάνει θεματικές ενότητες με σημαντικά χαμηλότερο αριθμό ψηφοφοριών, η ένδειξη "αντάρτικου" από βουλευτή είναι αρκετά έντονη για να θεωρηθεί τυχαίο γεγονός. Η συμπεριφορά του κ. Ανδρουλάκη, εκλεγέντα με το ΠαΣοΚ-Ελιά και μέλος της ευρωκοινοβουλευτικής ομάδας των Σοσιαλδημοκρατών, παρουσιάζει μια εμφανή διαφοροποίηση σε σχέση με τις αντίστοιχες συναδέλφων του που είτε εξελέγησαν με τον ίδιο σχηματισμό (κ. Καϊλή), είτε μετέχουν στην ίδια ευρωομάδα (κ.κ. Κύρκος, Γραμματικάκης). Μάλιστα, το γεγονός ότι αυτή εντοπίζεται σε, τουλάχιστον για τα ελληνικά δεδομένα, συγγενείς χώρους (αγροτική ανάπτυξη, περιφερειακή ανάπτυξη, τουρισμός) μάλλον φανερώνει μια συνειδητή διαφοροποίηση σε πολιτικό επίπεδο. 




Επέκταση στις τρεις διαστάσεις

Όπως περιγράψαμε στην εισαγωγή, ένα από τα πλεονεκτήματα του αλγορίθμου είναι ότι δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένες διαστάσεις. Αν και έχουμε ήδη επιτύχει ακρίβεια της τάξης του 97% για το σύνολο των θεμάτων (2549 ψηφοφορίες μετά την απαλοιφή), μπορούμε να δοκιμάσουμε να βρούμε και μια τρίτη διάσταση. Η επανεκτέλεση του αλγορίθμου για τις τρεις διαστάσεις οδηγεί σε ολική βελτίωση της ακρίβειας κατά μόλις μία ποσοστιαία μονάδα (από 97% σε 98%).


Η ερμηνεία της τρίτης διάστασης δεν είναι προφανής, ενώ, όπως φαίνεται και από το κινούμενο γράφημα, οι προβολές των ευρωβουλευτών στον άξονα "Third" φαίνεται να είναι συγκεντρωμένες εντός του διαστήματος [-0.5, 0.5]. Αντιθέτως, κάποιες προβολές στους δύο βασικούς άξονες ("First" και "Second") προσεγγίζουν τα άκρα (-1 και 1). Αυτό σημαίνει ότι ο άξονας "Third" βελτιώνει την ακρίβεια μεν, όχι σε ιδιαίτερα σημαντικό ποσοστό δε.




Παράρτημα: Συσταδοποίηση

Μια εναλλακτική χαρτογράφηση μπορεί να γίνει με τη βοήθεια της ιεραρχικής συσταδοποίησης (hierarchical clustering). Η συσταδοποίηση αυτού του τύπου γίνεται πάνω σε ένα πίνακα ευκλείδειων αποστάσεων. Περιληπτικά, ξεκινώντας από μία συστάδα για κάθε ευρωβουλευτή, σταδιακά ενώνονται οι συστάδες που βρίσκονται "πιο κοντά" στον χώρο, διαμορφώνοντας μια δενδρική δομή. Εκτελώντας τον αλγόριθμο συσταδοποίησης για το σύνολο των ψηφοφοριών και τις αποστάσεις στον χώρο των τριών διαστάσεων, έχουμε το εξής αποτέλεσμα:



Ξεκινώντας από πάνω και δεξιά, βλέπουμε τους κ.κ. Παπαδημούλη, Κούνεβα, Κούλογλου και Χρυσογόνο να βρίσκονται πάρα πολύ κοντά και ουσιαστικά να συνιστούν το "κλαδί" του νυν ΣυΡιζΑ. Η κ. Σακοράφα (εκλεγείσα με τον ΣυΡιζΑ, νυν ανεξάρτητη) είναι η επόμενη που συνδέεται στο κλαδί, ενώ ακολουθεί ο κ. Χουντής (επιλαχών του ΣυΡιζΑ, νυν μέλος της Λαϊκής Ενότητας). Λίγο πιο μακριά, βρίσκεται ο κ. Μαριάς (εκλεγείς με τους Ανεξάρτητους Έλληνες, νυν ανεξάρτητος) (*) και ακόμα μακρύτερα οι ευρωβουλευτές του Κομμουνιστικού Κόμματος. Συνδεόμενοι οι ευρωβουλευτές της Χρυσής Αυγής σχηματοποιείται το κλαδί του ευρωσκεπτικισμού.

Στην άλλη πλευρά, οι κ.κ. Κύρκος και Καϊλή συγκρατούν μια πρώτη ομάδα Σοσιαλδημοκρατών με τον κ. Γραμματικάκη να βρίσκεται αρκετά κοντά. Η εν μέρει αυτόνομη παρουσία του κ. Ανδρουλάκη είναι εμφανής και εδώ, και ακολουθεί. Στην περιοχή της Νέας Δημοκρατίας παρατηρούμε μια συμπόρευση των κ. Ζαγοράκη και κ. Βόζεμπεργκ-Βρυωνίδη, την οποία προσεγγίζει και ο κ. Κεφαλογιάννης. Οι κ.κ. Σπυράκη και Κύρτσος φαίνεται να έχουν μια σχετικά πιο αυτόνομη παρουσία τηρώντας ωστόσο κάποιες βασικές κομματικές γραμμές.


(*) Ο κ. Μαριάς έχει και το προνόμιο να είναι εκείνος ο ευρωβουλευτής για τον οποίο ο αλγόριθμος σημειώνει συνολικά την χαμηλότερή του ακρίβεια, ως προς την ψήφο ανά θεματική ενότητα, με διάμεσο 96%. Οι αντίστοιχες διάμεσοι για τα υπόλοιπα μέλη της ελληνικής αποστολής κυμαίνονται στο διάστημα 98%-100%. Το γεγονός αυτό καθιστά τον κ. Μαριά ως τον πλέον "απρόβλεπτο" ευρωβουλευτή της χώρας.








Άδεια χρήσης:

  • Κάθε χρήση των εικόνων, είναι υποχρεωτικό να συνοδεύεται σε ευκρινές μέρος (δίπλα ή πάνω στην εικόνα) από τη φράση:
    Πηγή εικόνας: http://data-research.blogspot.com/.
  • Κάθε χρήση του κειμένου είναι υποχρεωτικό να συνοδεύεται από ενεργό link προς την παρούσα σελίδα στην αρχή του παρατιθέμενου αποσπάσματος και την αναφορά:
    Πηγή κειμένου: http://data-research.blogspot.com/
    ή κάποια παρεμφερή. Ενδεικτικά:
    Διάβασα στο Data Research for the Masses (http://data-research.blogspot.com/)...

    Σημ: Για αισθητικούς λόγους το πλήρες URL μπορεί να αποκρύπτεται από τον τελικό χρήστη αλλά εξακολουθεί να είναι υποχρεωτική η χρήση ενεργού link. Παράδειγμα:
    Διάβασα στο Data Research for the Masses...
  • Κατά τα λοιπά, ως άδεια ορίζεται η Αναφορά Δημιουργού 3.0 Ελλάδα (CC BY 3.0).





No comments:

Post a Comment